به گزارش راوی شیراز، اچ.آی.وی از خانواده ویروسها است که عمدتاً سلولهای ایمنی بنام لنفوسیتهای از نوع تی را مورد حمله قرار میدهد. بنابراین، از بین رفتن مداوم این سلولهای ایمنی منجر به تضعیف شدید سیستم ایمنی میشود. درنتیجه تضعیف سیستم ایمنی، ممکن است علایم جسمانی به تدریج رخ دهد و در نهایت، اچ.آی.وی درمان نشده به ایدز تبدیل شود.
در مرحله ایدز، سیستم ایمنی توانایی خود را برای مبارزه با عفونتها از دست میدهد و در نتیجه به دلیل عفونتهای فرصتطلب، بیمار در معرض تهدید جانی قرار میگیرد. البته امروزه اگر بیمار مبتلا داروهای ضد اچ.ای.وی خود را کاملا مصرف نماید، میتواند عمر طبیعی داشته باشد، مانند پدر و مادر خویش.
در سال ۲۰۲۳، آمار جهانی مبتلایان به اچ.آی.وی ۳۹.۹ میلیون نفر و در ایران نیز حدود ۴۳۰۰۰ نفر تخمین زده شد که از این تعداد، تنها حدود ۲۴۰۰۰ نفر تشخیص داده شده و ثبت شدهاند و حدود ۱۹۰۰۰ نفر تشخیص داده نشده اند! با توجه به آمار مورد بحث و ارتباط کمتر اداره کنترل ایدز کشور با محققین در این زمینه نسبت به گذشته، باید به دنبال استراتژیهای موثر انتقال و تبادل دانش هم باشیم که بتواند سیاستگذاران را متقاعد کندتا با وجود پیچیدگیها و چالشها در این زمینه از نتایج تحقیقات مطلع شوندو از چالشها و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، بیشتر آگاهی یابند.
ابتدا، باید بر اهمیت پیامرسانی و برنامهریزی دقیق برای اطمینان از کارایی موثر این اطلاع رسانی ها تأکید کنیم. همچنین باید بدانیم که همکاری و تعامل با ذینفعان متعدد، از جمله افراد مبتلا به اچ.آی.وی، برای تصمیمگیری مؤثر و مناسب ضروری خواهد بود.
لازم به ذکر است که برآورده کردن انتظارات متنوع خدمات مراقبت و درمان اچ.آی.وی، به ویژه در مناطق شهری واجد شرایط در این زمینه در اولویت خواهد بود.
در این راستا، باید توجه داشت که رفع موانع قانونی و پرداختن به مسائلی مانند صحبت در مورد رفتارهای پرخطر جنسی و مصرف مواد مخدر و محرک، کاهش نابرابریها در مورد این بیماری و تغییر هنجارهای اجتماعی مضر از طریق مداخلات و آموزش های مبتنی بر جامعه، از دیگر اولویتهای مهم و اساسی خواهند بود.
استفاده صحیح از دانش میتواند تصمیمگیری مبتنی بر شواهد را بهبود بخشد و همچنین در جهت بهبود وضعیت در کشورهای در حال توسعه کمک کننده باشد.
متاسفانه در مورد انتقال دانش در مقوله اچ.ای.وی به گروه ذینفعان از قبیل خود بیماران، کارکنان و سیاستگذاران بهداشتی اگرچه تلاشهایی شده است اما بسیار ناکافی بوده است. این در حالی است که بیماران و خانواده های ایشان از طریق باشگاههای مثبت در دسترس هستند.
کارکنان بهداشتی در مراکز اچ.ای.وی و غیر اچ.ای.وی نیز جهت انتقال و تبادل دانش در دسترس اند. همچنین میتوان با تکیه بر مجموعهای از اطلاعات دانشی و تبدیل آن به مفاهیم قابل فهم، نقش مؤثری در افزایش استفاده از شواهد در سطح سیاستگذاری ایفا نمود. به عنوان مثال میتوان با نوشتن خلاصه های سیاستی توسط محققینی که در این زمینه کار می کنند، پیامهای دانشی را به تصمیم گیران و سیاستگذاران بهداشتی منتقل نمود. بنابراین باید تحقیقات خود را با آگاهی کامل از اولویتها گسترش دهیم و از این اطلاعات برای درک بهتر نقش و اهمیت اچ.آی.وی در سیستم بهداشتی استفاده کنیم.
با توجه به تعداد بالای افراد مبتلا به اچ.آی.وی در جهان و تأثیر آن بر زندگی شخصی و اجتماعی ایشان لازم است تا به شکافهای موجود در انتقال و تبادل دانش در زمینه اچ.ای.وی بیشتر پرداخته شود تا نقش کل جامعه را نادیده نگیریم !
یادداشت از دکتر سیداحمد سیدعلی نقی، اپیدمیولوژیست و فلوشیپ پژوهش مرکز تحقیقات ایدز ایران
دکتر پگاه میرزاپور، دکترای روانشناسی بالینی و پژوهشگر مرکز تحقیقات ایدز ایران
ثبت دیدگاه