به گزارش راوی شیراز، در ایران حدود ۱۱۶ مرکز مشاوره بیماری های رفتاری و ۳۸ باشگاه یاران مثبت وجود دارد که خدمات مرتبط با مراقبت و درمان اچ.آی.وی را به افراد مبتلا به اچ.آی.وی و خانواده های ایشان ارائه میدهند. مراکز مشاوره بیماری های رفتاری و باشگاه های مثبت مسئول ارائه خدمات مراقبت و درمان اچ.آی.وی در کشور هستند.
باشگاه های مثبت در ایران در سال ۲۰۰۴ تاسیس شده است، بطوریکه ابتدا در تهران وکرمانشاه و سپس در استان های دیگر راه اندازی گردیده است. باشگاه های مثبت مسئول ارائه مراقبت های مرتبط با اچ.آی.وی در ایران هستند که به دلیل تاسیس این باشگاهها در ایران، این کشور از طرف سازمان ملل متحد مورد تشویق قرار گرفته است. در حال حاضر از حدود ۲۴ هزار موارد ثبت شده در ایران، حدود ۶ هزار نفر از افراد مبتلا به اچ.آی.وی در ایران از این باشگاه ها خدمات مرتبط با اچ.آی.وی دریافت میکنند. باشگاه های مثبت با هدف حمایت های روانی-اجتماعی تاسیس شده اند که در سال های ۲۰۱۲، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ جایزه روبان قرمز سازمان ملل را به دلیل پیشرو بودن در زمینه ایدز بدست آوردند.
باشگاه های مثبت در ایران سه مرحله را طی نموده اند.: ۱. مرحله اول تحت عنوان فاز تاسیس و گسترش: از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶ باشگاه های مثبت زیر نظر صندوق جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا بوده است و کلیه حمایت های مالی از طریق این صندوق تامین شده است. یو ان ایدز ایران نیز بعنوان بازوی اجرایی صندوق جهانی بر اجرای این پروژه نظارت داشته است و نیز به باشگاه ها مشورت های فنی ارائه میداده است. ۲. مرحله دوم تحت عنوان فاز گذار؛ باشگاه های مثبت به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی واگذار شد تا بتدریج در مورد ماندن در این سازمان ها یا واگذاری آن به سازمان های دیگر تصمیم گیری شود. در این مرحله حمایت های مالی با وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی بوده است. ۳. مرحله سوم تحت عنوان فاز تثبیت: در این مرحله با توجه به اینکه از قبل تعدادی از باشگاه های مثبت زیرنظر بهزیستی بوده است جهت جلوگیری از موازی کاری کلیه باشگاه های مثبت در کشور اعم از باشگاه های مثبت زیرنظر وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی و باشگاه های زیرنظر بهزیستی، همگی به سازمان بهزیستی واگذار گردیدند.
بتدریج علاوه بر حمایت های روانی-اجتماعی، توانمندسازی افراد مبتلا به اچ.آی.وی و خانواده هایشان، آموزش مهارت های زندگی، خودمراقبتی، کاهش انگ و تبعیض و متصل نمودن بیماران مبتلا به اچ.آی.وی به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری به وظایف ایشان اضافه گردید. بعنوان مثال، در مورد توانمندسازی ایجاد آموزش های مرتبط با مشاغل مختلف مانند صنایع دستی و کارهای هنری جزء آموزش های این باشگاه ها شده است.
در مورد نقش متصل نمودن باشگاه های مثبت، بعنوان رابط زندانیان مبتلا به اچ.آی.وی پس از خروج از زندان به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری نقش ایفا می نموده است. همچنین افزایش پایبندی به درمان به وظایف باشگاه های مثبت افزوده شد، بطوریکه در سال ۲۰۰۶ میزان پایبندی به درمان اچ.آی.وی در ایران حدود ۶۰% بوده است، درحالی که با ایفای نقش باشگاه های مثبت هم اکنون میزان پایبندی به درمان به حدود ۹۵% رسیده است. متعاقبا با افزایش پایبندی به درمان میانگین تعداد سی دی فور خون بیماران (یکی از نشانگرهای سیستم ایمنی بدن) نیز که در ایران حدود ۳۰۰ بوده است به ۷۰۰ افزایش پیدا کرده است.
جدیدا موضوع خدمات مرتبط با اچ.آی.وی و پیری نیز به وظایف باشگاه های مثبت در ایران افزوده شده است. بعنوان مثال، این باشگاه ها در مورد بیماری های مزمن از قبیل بیماری های قلبی- عروقی، انواع سرطان ها، دیابت، بیماری های مغز و اعصاب، اختلالات جنسی، بیماری های روانپزشکی، بیماری های گوش و حلق و بینی و بیماری های گوارشی مزمن بیماران را راهنمایی کرده و با همکاری سایر قسمت ها، افراد مبتلا به اچ.آی.وی را به ایشان ارجاع میدهند. بنابراین باشگاه های مثبت بعنوان الگو به ویژه در کشورهای درحال توسعه میتوانند نقش بسیار مهمی در حمایت های روانی-اجتماعی، افزایش میزان پایبندی به درمان و متعاقبا تقویت سیستم ایمنی بدن بیماران داشته باشند.
یادداشت از دکتر سیداحمد سیدعلی نقی، اپیدمیولوژیست و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات ایدز ایران
دکتر پگاه میرزاپور، دکترای روانشناسی بالینی و پژوهشگر مرکز تحقیقات ایدز ایران
ثبت دیدگاه